Czy mieliście kiedyś tak, że poznając Waszych ulubionych artystów, pomyśleliście „Hmmm... No fajne te znane kawałki. A co oni nagrywali, kiedy byli mniej sławni? A może nagrali też coś interesującego, kiedy już byli sławni, ale nie zdobyło to takiej popularności?”. No? Pomyśleliście kiedyś o tym?

Jeśli odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, to super. Na pewno znaleźliście wtedy wiele zapomnianych utworów, które są nie gorsze, a często nawet lepsze od tych najbardziej znanych.

No właśnie – co decyduje o tym, że jedna piosenka artysty zdobywa popularność, a inna nie? Na pewno jednym z czynników jest przystępność. Stacje radiowe lubią kawałki łatwo wpadające w ucho, nietrwające wieczności i takie, których się przyjemnie słucha. Jest to zrozumiałe, bo nikt nie lubi być katowany siedmiominutową solówką gitarową, kiedy nie ma na to ochoty. Z kolei, jeśli o mnie chodzi – im dziwniej i dłużej, tym lepiej! Swoją drogą – znacie Queen i ich Bohemian Rhapsody, prawda? Czy jesteście mi w stanie wytłumaczyć, dlaczego ten rozbudowany utwór stał się bardziej popularny od tego utworu grupy?

Drugim z tych czynników może być to, że artyści nagrywają utwory delikatnie odbiegające stylistycznie od nurtu muzycznego, z którego są najbardziej znani. Wtedy te piosenki stają się ciekawostką dla wytrwałych poszukiwaczy. Nie zawsze ta zmiana stylu wychodzi na dobre, ale warto takie przypadki odnotowywać.

Po tym przydługim wstępie wracam do zadanego na początku pytania (pewnie o nim już zapomnieliście, ale spokojnie – trzymam rękę na pulsie), jeśli odpowiedzieliście na nie przecząco, to świetnie się składa, bo być może skłoniłem Was do poszperania w twórczości ulubionych artystów, a zaraz przedstawię Wam kilka z moich ulubionych mniej znanych dzieł znanych (UWAGA, POWTÓRZENIE) artystów.

Zacznę od Davida Bowie. Kiedy pod koniec lat 60.-tych próbował wydać swoją pierwszą płytę, odbijał się od drzwi kolejnych wytwórni. Rządzący brytyjskim światem muzyki nie chcieli go w swoich szeregach, bo... wydawał im się zbyt mało oryginalny. Być może to po części prawda – na pierwszej (1967 rok) płycie faktycznie brakuje trochę oryginalności, ale każdy przecież od czegoś zaczynał, prawda? Folkowe piosenki są smętne, ale tym z albumu zatytułowanego David Bowie nie można odmówić uroku. I jeśli zna się dalszą historię angielskiego muzyka, to słychać na tamtym krążku już zalążki geniuszu.

Zostajemy na wyspach i przenosimy się do Liverpoolu. (O Boże, znowu ci Beatlesi....) Tak, znowu, bo chciałem Wam pokazać coś od Ringo Starra. Kiedy pozostali muzycy święcili sukcesy, nagrywając: Imagine, Say, Say, Say czy My Sweet Lord, to perkusista nie zdobywał szczytów list przebojów. Jednak nagrywał jako muzyk sesyjny, jak również tworzył solowe nagrania (i to sporo). Jednym z solowych wydań był album Beaucoups Of Blues, a na nim znajdowała się ta oto urocza piosenka o skutkach nadużywania wina oraz spędzania czasu ze zbyt wieloma kobietami...

A co z naszym rodzimym podwórkiem? Wszyscy znamy Republikę i Mamonę czy Śmierć w bikini. Grzegorz Ciechowski działał też solo. Jednym z projektów, w które się zaangażował był Obywatel G.C. Drugim – zdecydowanie dla mnie ciekawszym – było nagranie płyty jako Grzegorz z Ciechowa. Na albumie ojDADAna znalazły się ludowe przyśpiewki w rockowo-nowofalowych aranżacjach. Całość złożyła się w treść o wysokiej jakości artystycznej sprawiającej, że klasyfikuję ją wysoko w swoim rankingu polskich produkcji. Przekonajcie się z resztą sami:

Jest jeszcze ten, który ostatnio wyskakuje zewsząd (głównie z lodówek), czyli Dawid Podsiadło. Doświadczam trochę przesytu tym młodzieńcem, jednak jeszcze kilka lat temu szalałem za nim. Jego druga płyta Annoyance and Disappointment zawiera utwór Cashew/161644. W jego połowie znajduje się instrumentalny przerywnik, który przypomina mi zespół Pink Floyd, więc wrzucam tu ten kawałek, bo Podsiadło jest chyba teraz kojarzony z trochę innymi brzmieniami.

Skoro już o Pink Floyd mowa, to właśnie nimi zakończymy. Wśród wielu dziwnych nagrań (jak na przykład odgłosy w Several Species Of Small Furry Animals Gathered Together In A Cave And Grooving With A Pict... czy odgłosach gotowania w Alan's Psychedelic Breakfast) znajduje się coś z zupełnie innej beczki. W 1969 roku Floydzi zostali poproszeni o nagranie ścieżki dźwiękowej do filmu More. I kiedy nikt nie słyszał jeszcze o Black Sabbath, a Led Zeppelin zaczynało swoją karierę – oni nagrali coś ciężkiego jak ołów, czyli Nile Song. Nie wiem, czy można to nazwać pierwszym metalowym utworem czy może prekursorem tego gatunku, ale na pewno jest to coś niespotykanego wśród dwudziestominutowych suitów zespołu czy podróży w głąb umysłu człowieka na The Dark Side of the Moon.

Ja na tym kończę ten tekst, ale na pewno do odkrycia jest jeszcze więcej, także życzę Wam ciekawych znalezisk i do usłyszenia wkrótce!

Kraków, 28.11.2022

Mikołaj Garbula

P.S. Kto wymyślił ten tytuł...?